کشف الغمة (کتاب)«کشف الغمة فی معرفة الائمة علیه‌السّلام»، اثر علی بن عیسی اربلی (متولد ۶۹۲ ق)، است. ۱ - معرفی اجمالیاین کتاب، به زبان عربی و در باره زندگی نامه و فضایل پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و اهل بیت آن حضرت علیه‌السّلام است. مؤلف، انگیزه خود را از نگارش این کتاب، تمسک به ائمه معصومین علیه‌السّلام و اظهار ارادت به آن خاندان بزرگوار دانسته است. ۲ - ساختارکتاب، در دو جزء تنظیم شده و فاقد باب بندی و فصل بندی است، منتها تمام مطالب آن، پس از مقدمه مؤلف، در ذیل شانزده عنوان کلی مختلف مطرح شده است. ۳ - گزارش محتوامصنف، ابتدا، به شرح احوال پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و زندگی نامه آن حضرت پرداخته، [۱]
کشف الغمة، علی بن عیسی اربلی، ص۷ به بعد.
پس از آن، پاره‌ای از فضایل بنی هاشم را بیان می‌کند، [۲]
کشف الغمة، علی بن عیسی اربلی، ص۲۹ به بعد.
سپس به شرح احوال حضرت امیر علیه‌السّلام [۳]
کشف الغمة، علی بن عیسی اربلی، ص۵۹ به بعد.
و به دنبال آن به شرح احوال حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها [۴]
کشف الغمة، علی بن عیسی اربلی، ص۴۴۹ به بعد.
و در پی آن به شرح احوال حضرت خدیجه سلام‌الله‌علیهم می‌پردازد، [۵]
کشف الغمة، علی بن عیسی اربلی، ص۵۰۷ به بعد.
آن گاه بقیه معصومین را به ترتیب ذکر می‌نماید. [۶]
کشف الغمة، علی بن عیسی اربلی، ص۵۱۴ به بعد.
وی، در باره پیامبر و هر یک از ائمه، ابتدا نام و ولادت آنها را ذکر کرده، بعد، زندگی نامه آنان را به تفصیل نقل می‌کند، پس از آن، فضایل و معجزات و افتخارات آنان را بیان کرده و ذریه و اولاد و نسب آنها را می‌آورد. وصیت نامه‌ها و جریان شهادت و وفات آن بزرگواران نیز قسمتی از عناوین کتاب را تشکیل داده است. مؤلف، در جای جای کتاب خود استدلال‌های فراوان، بر حق بودن شیعه و باطل بودن فرقه‌های مختلف ذکر نموده و کتاب، از این حیث، دارای متنی استدلالی و قوی است. ۴ - ویژگی‌های کتاب۱. کتاب کشف الغمة، توسط عالمی گران قدر، همچون علی بن عیسی اربلی تالیف شده که به اجماع همه علمای شیعه، عالمی متبحر، فقیهی نام دار و محققی متتبع بوده است. ۲. با توجه به اینکه در جهان ، شخصیت‌هایی بزرگ تر و والاتر از معصومین علیه‌السّلام وجود ندارد و این کتاب، پیرامون فضایل آنهاست، از حیث محتوا در عالی‌ترین رتبه قرار دارد. ۳. منبع مطالب این کتاب، روایات معصومین علیه‌السّلام است که هیچ احتمال خطا در آنها راه ندارد؛ تنها مسئله، راویان احادیث هستند که مصنف تمام سعی خود را مبذول داشته تا از این جهت هم روایات معتبر را نقل نماید. ۵ - وضعیت کتابکتاب کشف الغمة، بسیار مورد توجه قرار گرفته و از این جهت دارای ترجمه‌های متعددی است از جمله: ۱. ترجمه‌ای به نام « محراب القلوب »، نوشته علی بن فیض اربلی . ۲. ترجمه‌ای از حسن بن حسین بیهقی . ۳. ترجمه‌ای به نام «مناقب»، نوشته علی بن حسن زواری ، صاحب تفسیر « ترجمة الخواص ». هم چنین کفعمی ، صاحب مصباح نیز، بر این کتاب تعلیقاتی دارد. بر این کتاب، جناب آقای سید هاشم رسولی محلاتی تعلیقه زده و آن را تصحیح نموده است. هم چنین مقدمه‌ای پیرامون شخصیت و زندگی نامه مؤلف و وضعیت کتاب، توسط آیت‌الله جعفر سبحانی ، در ابتدای کتاب آمده که شامل مطالب مفیدی است. ۶ - پانویس
۷ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |